Regülatörler

Şebeke gerilimindeki yükselme düşme gibi dengesizlikleri önleyip gerilim regülasyonu yapanelektriksel cihazlara regülatör denir. Regülatörler elektrik enerjisini içerisindeki donanımsal parçalar ile düşürür veya yükseltir.

Şebeke gerilimindeki yükselme düşme gibi dengesizlikleri önleyip gerilim regülasyonu yapanelektriksel cihazlara regülatör denir. Regülatörler elektrik enerjisini içerisindeki donanımsal parçalar ile düşürür veya yükseltir.

Günümüzde teknoloji geliştikçe elektrik, elektronik ve elektromekanik cihazlarda gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Bu cihazların ihtiyacı olan elektrik enerjisi pahalı bir yatırım olduğu için aynıoranda artmamakta ve yetersiz kalan elektrik enerjisinden dolayı voltaj dalgalanmaları artarak devam etmektedir.

Birçok bölgede cihazların aynı anda açılması ve kapatılması voltaj dalgalanmasına neden olduğu gibi belli saatlerde de aşırı yüklenmelerinden dolayı voltaj çok düşmektedir ve hassas cihazların tamamen çalışmasını engellemekte veya arızalanmalarına neden olmaktadır. Regülatörler voltajı sabit tutarak cihazların sağlıklı ve güvenli çalışmasını sağlamaktadır.

Ana yapı olarak regülatörler ikiye ayrılır. Bunlar;

1. Dinamik(Servo) Regülatörler
2. Statik Regülatörler

Regülatör seçimi yükün önemine ve teknolojisine göre yapılmalıdır. Dinamik(Servo) regülatörler statik regülatörlere göre daha hassastır.

1. Dinamik(Servo) Regülatörler:
Otomatik voltaj regülasyon sistemidir. Servo regülatörler monofaze ve trifaze olarak üretilirler.Servo regülatörlerin voltaj regülasyon süresi kısadır. Bundan dolayı hassas elektronik cihazlar için uygundurlar. Servo regülatör sisteminde bulunan yuvarlak varyak trafo motoru kendi ekseni etrafında voltaj gerilimlerindeki farka göre hareket ederek çıkış gerilimini ayarlamaktadır. Voltajın düşük olduğu bir noktadan alınıp istenilen değere göre, örneğin 220VAC değere ulaştırılabilmesi 85V/sn zamanda gerçekleştirilebilmektedir.

Yani regülatör 220V sinüs gerilimini 2-3 saniyede sağlamaktadır. Servo kontrollü regülatör, düzenlemeyi sağlayan troidal transformatör (varyak), yardımcıtransformatör ile değişken transformatörü kumanda eden elektronik devrelerden oluşmuştur. Hızlı cevap verme zamanını içeren kontrol sistemi ile küçük gerilim değişimleri hızlı şekilde düzeltilir. Girişgerilimi çalışma sınırları dışına çıktığında, limit-switchler tarafından kontrol ünitesi devreden çıkarılır.Regülasyon tamamlandığında elektronik frenleme devresi yardımıyla motorun enerjisi kesilir ve sessiz

2. Statik Regülatörler
Statik regülatörler içerisinde elektronik kontrol ünitesi barındırırlar. Bu tip regülatörlerde varyak yerine elektronik devre elemanı olan tristörler kullanılmıştır. Tristörlerin kullanılmasıyla regülasyon hızı 5000V/sn değerlerine kadar çıkmıştır ve voltaj regülasyon işlemi hareketli parçaya ihtiyaç duyulmadan gerçekleştirilebilmektedir.